Geniş Alan Ağı WAN Olarak Bilinen Ulusal Ağlar
Türkçede Geniş Alan Ağları olarak anılır. Diğer ağ türlerine göre daha düşük hızlarda çalışır. Farklı noktalardaki LAN’ların birleşiminden oluşurlar. Bağlantılar uluslar arası boyutta dahi olabilir. WAN bağlantılarında “MetroEthernet” teknolojisi dışında “Ethernet” teknolojisi kullanılamaz. MetroEthernet teknoloji çok yeni olmakla birlikte, günümüzde WAN bağlantıları çoğunlukla ADSL, VDSL2 FrameRelay, ATM, G.SHDSL, Uydu gibi uzun mesafelerde çalışabilen bağlantı teknolojileri kullanılmaktadır. Yerel ağdan farklı olarak Geniş alan ağlarında Router (Yönlendirici) cihazları kullanılır. WAN’a örnek olarak İnternet’i verebiliriz, her evdeki bilgisayarlar birer LAN oluşturur, bu LAN’ların birleşimi sayesinde de İnternet oluşmaktadır. Yani LAN’ların birleşiminden bir WAN oluşmaktadır.
Geniş alan ağları yapılarına göre çeşitlere ayrılırlar.
- Bağlantı durumuna göre
- Noktadan noktaya
- Bulut teknolojisi
- Anahtarlama yöntemine göre
- Devre anahtarlamalı
- Paket anahtarlamalı
- Hücre anahtarlamalı
Bağlantı durumuna göre geniş alan ağları kalıcı bir hatla bağlanırsa (örneğin kiralık hat) noktadan noktaya olarak sınıflandırılır. Örneğin dört tane bağlantı noktası olan bir sistemin hat sayısı altı tanedir. Eğer bağlantı noktası sayısı bir tane arttırılırsa hat sayısı on olur.(toplam hat sayısı Σ(n-1) formülüyle bulunabilir) Bu nedenle noktadan noktaya bağlantını dezavantajı hat sayısıdır.
Noktadan noktaya bağlantı
|
Bulut teknolojisi
|
Eğer ağ içindeki sistemlerin bağlantısı sabit bir hatla yapılmıyor bilgi gönderileceği zaman kuruluyor daha sonra kaldırılıyorsa bu da bulut teknolojisi olarak tanımlanır. ISDN ve X.25 hatları bulut teknolojisine göre çalışırlar.
Anahtarlama yöntemine göre geniş alan ağları bulut teknolojisinin devamı niteliğindedir. Anahtarlama yöntemi aslında önceden içi bilinmeyen bir kara kutu gibi görünen bulutu tanımlar.
Devre anahtarlamalı ağda veri gönderilecek iki sistem arasında önce bir yol belirlenir daha sonra aktarım o yol üzerinden yapılır. Veri gönderimi esnasında bağlantı kurulmuş olduğu için veri paketleri içerisine gönderici ve alıcı adreslerinin konulması gerekmez. Veri gönderildikten sonra da bağlantı kaldırılır.
Paket anahtarlamalı ağ hem yerel alan ağlarında hem de geniş alan ağlarında en çok kullanılan anahtarlama yöntemidir. Paket anahtarlamalı ağda veri yollamak isteyen bilgisayar veriyi belirli uzunlukta parçalara ayırır ve her parçanın önüne alıcı ve gönderici adreslerini ekler. Böylece parçalanmış veri parçacıkları birbirlerinden bağımsız olarak hedef adrese ulaşırlar. Hedef bilgisayar bu parçacıkları tekrar birleştirerek aynı veriyi elde eder.
Hücre anahtarlamalı ağlar devre anahtarlamalı ağların benzeridirler. Temel fark gönderilecek veri hücre adı verilen küçük parçacıklara bölünür. Hücreler iki merkez arasında tanımlanan yol üzerinden geçerek hedef bilgisayara ulaşırlar. Gönderilen hücreye gönderici ve alıcının adresleri eklenmez, sadece takip edecekleri yol tanımlanır. ATM hücre anahtarlamalı hatta örnek olarak verilebilir.